Collegium Maius
Główną i najstarszą siedzibą Uniwersytetu Jagiellońskiego jest Collegium Maius, stojące na rogu ul. Jagiellońskiej i św. Anny. W 1400 r. król Władysław Jagiełło z funduszy swej małżonki Jadwigi kupił kamienice i plac i kazał wznieść gotycki gmach Collegium. Na przestrzeni 500 lat Collegium Maius nie oparło się kilku przebudowom i przeróbkom – w rezultacie jego dzisiejszy stan odbiega od pierwotnego wyglądu. Pod koniec XV w. powstał arkadowy dziedziniec, a na początku wieku XVI przybyło skrzydło biblioteki. Gruntowne przekształcenia w XIX stuleciu, dokonane w duchu neogotyku, ujęły budynkowi wiele z późnogotyckiego charakteru. Ostatnia przebudowa po II wojnie światowej miała na celu konserwację gmachu oraz przywrócenie mu cech sprzed XIX-wiecznej interwencji. Od początków swego powstania Collegium Maius było główną siedzibą UJ. W czasach późniejszych do II wojny światowej mieściła się tutaj Biblioteka Jagiellońska. Obecnie w gmachu mieści się imponujące Muzeum Dziejów Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Najciekawszy widok na Collegium Maius roztacza się od strony ul. Jagiellońskiej, skąd widać fragment wystającego kamiennego muru -pozostałość po kamienicy Pęcherza – szkarpy, trójboczny wykusz i późnogotycki portal nad wejściem głównym prowadzącym przez sień na dziedziniec – niewątpliwie jeden z tych czarodziejskich zakątków Krakowa. Można tu przesiadywać całymi godzinami, delektując się dostojnym spokojem i specyficzną, trudną do opisania atmosferą. Odizolowany od ulicy, nieduży i urzekający, otoczony jest ostrołukowymi arkadami. W podcieniach kryją się niewystępujące w tym rejonie kraju sklepienia kryształowe. Pośrodku dziedzińca stoi studnia z 1517 r. opatrzona napisem w trzech językach prosimy nie siadać, ale najczęściej napis zasłaniają siedzący na niej ludzie. W pomieszczeniach na parterze znajdowały się niegdyś mieszkania profesorów i sale wykładowe.
W jednej z nich, zwanej lektorium Galena, słuchał wykładów Mikołaj Kopernik, w innej zaś -Sali Alchemicznej (jeśli oczywiście wierzyć legendzie) eksperymentowali Faustus i Twardowski.
Obecnie na parterze można zwiedzić jedynie drogi sklep z pamiątkami (po lewej stronie od wejścia) . Stromymi schodami „profesorskimi” po prawej stronie wchodzi się na częściowo udostępnione dla turystów krużganki. Tam pod zdobnym portalem dla chcących zwiedzić muzeum uniwersyteckie otwierają się złote drzwi „Porta Aurea” pochodzące z nieistniejącego już od dawna średniowiecznego ratusza krakowskiego.
