Kraków współczesny
Zaraz po wyzwoleniu, w związku z całkowitym zniszczeniem Warszawy, Kraków stał się największym miastem kraju, stolicą życia kulturalnego i społecznego. Niestety, na krótko. W ówczesnym referendum, zamiast glosować „3 x Tak”, miasto mówi „1 x Nie” i zostaje za to ukarane. Widocznym znakiem tego stała się decyzja o budowie Nowej Huty, wymierzona przeciwko inteligencji, której pozycja miała zostać osłabiona przez setki tysięcy oderwanych od ziemi chłopów zamienionych w robotników – zateizowanych, pozbawionych dostępu do kultury i wykształcenia, nowych socjalistycznych ludzi. Dla zbudowania nowego miasta, przekształconego potem w kolejną dzielnicę, nie było tu wystarczających podstaw: ani rud żelaza, ani węgla, ani wykwalifikowanej klasy robotniczej. Jeżeli zaś chodzi o architekturę stalinowską (patrz Plac Centralny) Nowej Huty, to nie sposób jej zrozumieć, jeśli się nie widziało projektów architektonicznych Adolfa Speera, ulubionego i sztandarowego architekta Adolfa Hitlera, projektów nowych miast tysiącletniej Rzeszy. Od momentu wybudowania kombinat skutecznie zatruwał środowisko, dając leżącemu w niecce Krakowowi drugie miejsce (po Górnym Śląsku) na liście regionów zagrożonych katastrofą ekologiczną.
