Plac św. Ducha
Na północny wschód od Rynku tuż przy ul. Szpitalnej rozpościera się plac św. Ducha, przy którym stoi wielki gmach Teatru Słowackiego i kościół Świętego Krzyża. Od średniowiecza w tym miejscu znajdowały się gotyckie budynki szpitalne i klasztorne zarządzane przez duchaków. Decyzja władz miasta o ich rozebraniu, którą zrealizowano w 1891 r., spowodowała oburzenie społeczeństwa oraz ostentacyjne zrzeczenie się przez Matejkę honorowego obywatelstwa Krakowa.
Duchacy powstali na przełomie XI i XII w. Iwo Odrowąż, biskup krakowski, sprowadził ich do Krakowa już w 1220 r., kiedy to na Prądniku otworzyli szpital (pierwszy w Polsce). Wkrótce przeniesiono ich do miasta i osiedlono przy istniejącym do dziś kościele św. Krzyża. Zbudowali tam miejski szpital i kościół. Zakon skasowano w 1783, zaś na miejscu zburzonych bez litości ich średniowiecznych zabudowań mamy dziś Teatr Słowackiego i pl. św. Ducha.
